LEKSYKON
K
KĄT COBBA – kąt służący do oceny stopnia skrzywienia kręgosłupa. Wyznaczany jest na zdjęciu RTG. Aby go wyznaczyć najpierw należy poprowadzić proste wzdłuż górnej powierzchni górnego kręgu krańcowego skrzywienia i dolnej powierzchni dolnego kręgu krańcowego skrzywienia. Następnie dorysowuje się proste prostopadle do tych linii, tak aby się przecięły i wyznaczyły kąt – kąt dopełniający do niego informuje o stopniu skrzywienia. Kąt powyżej 10 stopni świadczy o skoliozie.
KIFOZA – patrząc z boku na kręgosłup, jest to wygięcie do tyłu (potocznie wygarbienie), które naturalnie występuje w odcinku piersiowym i krzyżowym.
KOŚLAWOŚĆ KOLAN – jest to zaburzenie osi kończyn dolnych, gdzie przy złączaonych kolanach odległośc między kostkami przyśrodkowymi stopy wynosi więcej niż 4-5 cm. Fizjologiczna koślawość kolan występuje od ok. 3r.ż. do ok. 7r.ż.
KRĘGOSŁUP – oś, która tworzy zarówno silną jak i elastyczną podstawę całego ciała człowieka. Składa się z 33-34 kręgów i ich połączeń. Pomiędzy trzonami kręgów znajdują się dyski. Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków: szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy, guziczny.
KRZYWIZNY KRĘGOSŁUPA – prawidłowo zbudowany kręgosłup patrząc z boku nie jest idealnie prosty. Powinien posiadać pewne krzywizny (lordozy i kifozy), aby zapewnić odpowiednią amortyzację wstrząsów i pionizację ciała.
KRZYŻOWY ODCINEK KRĘGOSŁUPA (S) – są to zrośnięte ze sobą 5 kręgów tworzące kość krzyżową.
L
LĘDŹWIOWY ODCINEK KRĘGOSŁUPA (L) – dolny odcinek kręgosłupa zbudowany z 5 masywnych kręgów lędźwiowych tworzących lordozę.
LORDOZA – patrząc z boku na kręgosłup t0 wygięcie do przodu, które naturalnie występuje w odcinku szyjnym i lędźwiowym.
P
PIERSIOWY ODCINEK KRĘGOSŁUPA (Th) -składa się z 12 kręgów tworzących kifozę piersiową. Kręgi te są połączone ruchomo z żebrami. Ich wyrostki kolczyste są łatwo wyczuwalne podczas skłonu w przód tułowia.
PŁYTKA WZROSTU KOŚCI – warstwa chrząstki w pobliżu końca kości, w której zachodzi większość procesu wzrostu kości.
PRONACJA – inaczej nawracanie. Jest to obrót najdalszej części kończyny do środka w stosunku do jej długiej osi. Przykład: ruch stopy, podczas którego zewnętrzna krawędź stopy unosi się, a wewnętrzna obraca się w stronę podłogi.
PRZODOPOCHYLENIE MIEDNICY – ułożenie miednicy, w którym lordoza lędźwiowa jest powiększona, miednica ustawia się w pochyleniu w przód.
PRZODOSTOPIE – to przednia część stopy sięgająca od stawów stępowo-śródstopnych do końca palców.
S
STAW SKRONIOWO – ŻUCHWOWY – jest symetrycznym, parzystym stawem, stanowiącym połączenie żuchwy z czaszką. Wraz z uzębieniem, żuchwą i mięśniami żwaczowymi tworzy układ czynnościowy, który przede wszystkim odpowiedzialny jest za żucie, mowę i połykanie.
STOPY PŁASKO – KOŚLAWE – zaburzenie polegające na obniżeniu lub łuków podłużnych i poprzecznych stopy oraz koślawym ułożeniu pięty.
SUPINACJA –inaczej odwracanie. Jest obrót najdalszej części kończyny na zewnątrz w stosunku do jej długiej osi. Przykład: ruch stopy, podczas którego wewnętrzna krawędź stopy unosi się, a zewnętrzna obraca się w stronę podłogi.
SZPOTAWOŚĆ KOLAN – zaburzenie, w którym kolana ustawiają się na zewnątrz w stosunku do osi kończyn dolnych. Fizjologiczna szpotawość występuje do ok 2 r.ż dziecka.
SZYJNY ODCINEK KRĘGOSŁUPA (C)- górny odcinek kręgosłupa zbudowany z 7 kręgów szyjnych tworzących lordozę. Pierwszy, drugi i siódmy kręg mają charakterystyczną budowę. Pierwszy nazywany jest szczytowym (atlas). Drugi obrotowym, gdyż wkol jego trzonu obraca się atlas wraz z głową. Siódmy, czyli wystający jest łatwo wyczuwalny szczególnie podczas skłonu w przód głowy.
ŚRÓDSTOPIE – to środkowa część stopy, tworzą je trzy kości klinowate, kość łodkowata i kość szcześcienna.
T
TEST RISSERA – służy ocenie dojrzałości kostnej kręgosłupa. Polega na ocenie zdjęcia rentgenowskiego miednicy (kręgosłup rozwija się równolegle wraz z miednicą). Przy górnej krawędzi talerza kości biodrowej, z przodu pojawia się jądro kostnienia, które “wydłuża się” w kierunku tylnym. Na zdjęciu wygląda jakby dodatkowa “warstwa” kości, oddzielona od reszty. Jest opisywany w 6-stopniowej skali (0-5). Im mniejszy wynik testu Rissera, tym ryzyko wystąpienia progresji skoliozy jest większe. Kiedy Risser osiągnie 5, następuje całkowite połączenie i uznajemy, że kościec jest dojrzały.
TYŁOPOCHYLENIE MIEDNICY – ustawienie miednicy, w którym lordoza jest zmniejszona.
TYŁOSTOPIE – to tylna część stopy, tworzą je kości: skokowa i piętowa.