Skolioza jest chorobą nieprzewidywalną. W jej przebiegu zdarza się, że zabieg operacyjny może być nieunikniony. Dzięki niemu skrzywienie nie będzie dalej postępować, a pacjent uniknie przykrych konsekwencji tego faktu. Operacja stabilizująca skrzywienie kręgosłupa jest poważnym zabiegiem, a pełne wyzdrowienie zajmuje zwykle kilka miesięcy.
Nie ma dwóch identycznych historii.
Tak jak w przypadku każdej operacji, czas powrotu do sprawności każdego pacjenta jest inny. Nie ma dwóch takich samych historii choroby i tak samo nie ma dwóch identycznych historii powrotu do zdrowia. Sam rodzaj przeprowadzonej operacji ma duży wpływ na przebieg rekonwalescencji. Rozróżniamy operacje skoliozy z fuzją (usztywnieniem), które są najbardziej dostępne. Istnieją również metody operacyjne skoliozy bez fuzji kręgosłupa.
Kolejnym ważnym czynnikiem jest stan zdrowia przed zabiegiem. Niestety nie każdy lekarz o tym informuje, ale do każdego zabiegu operacyjnego warto się przygotować. I nie chodzi jedynie o przygotowanie mentalne, ale o przygotowanie swojego ciała. Warto w tym celu udać się do fizjoterapeuty, aby pokazał jakie ćwiczenia dziecko może robić samodzielnie w domu.
Korekcja skrzywienia to nie tylko praca chirurga, ale również pacjenta.
Operacyjna korekcja skrzywienia jest poważną operacją. Przeprowadzenie jej wiąże się z naruszeniem wielu struktur. Mimo że tkanki się goją, ingerencja chirurgiczna pozostawia po sobie ślad. Jednak w wielu przypadkach mięśnie nie wracają do poprzedniego stanu. Potrzebują treningu oraz szczególnego wzmocnienia osłabionych obszarów.
Po poddaniu się operacji często konieczne jest wprowadzenie pewnych zmian w stylu życia, aby zminimalizować ryzyko powikłań. Między innymi należy unikać zginania, podnoszenia i skręcania bezpośrednio po zabiegu, ponieważ zarówno kręgosłup, jak i naruszone tkanki będą potrzebowały czasu na zagojenie.
Kręgosłup po operacji ma inną architekturę i funkcjonuje inaczej. Musi się nauczyć nowych ruchów i mechaniki. Po zespoleniu kręgosłupa obszary zrośnięte nie będą miały ruchu, więc ruch wymagany do codziennej aktywności będzie musiał pochodzić z innego miejsca. Przy powrocie do niektórych aktywności, ciało potrzebuje większej ruchomości w ramionach i biodrach, ponieważ normalny ruch kręgosłupa nie jest możliwy.
Ciało musi nauczyć się nowego ustawienia.
Kręgosłup po operacji skoliozy jest prostszy na zdjęciu rentgenowskim, a skolioza zmniejszona. Jednak całe ciało musi mieć czas na adaptację do nowych warunków. Ciało ma swoją “pamięć” i przystosowanie się do nowego ustawienia wymaga pewnych procesów.
Skolioza jest deformacją trójwymiarową, a korekcja chirurgiczna dotyczy zazwyczaj samego skrzywienia. Operacja niestety w magiczny sposób nie zmienia niezrównoważonych mięśni. W rzeczywistości nagła zmiana ustawienia kręgosłupa może powodować ich większe napięcie. To z kolei prowadzi do powstawania tzw. kompensacji w ustawieniu ciała poniżej i powyżej miejsca korekcji.
Rozpoczęcie ćwiczeń po operacji skoliozy.
Gdy otrzymasz pozwolenie od swojego lekarza na rozpoczęcie ćwiczeń po operacji, warto wiedzieć, jakie ćwiczenia są bezpieczne.
Zacznij od prawidłowej korekcji w pozycji stojącej przed lustrem.
1. Napnij mięśnie brzucha, miednica powinna być lekko pochylona do przodu.
2. Głowa prosto, broda cofnięta, czubek głowy “rośnie do góry” .
3. Opuść barki, pamiętaj, aby nie podciągać ich do uszu.
4. W pozycji stojącej kolana powinny być lekko ugięte (odciąży to dolną część kręgosłupa).
5. Uważaj na nadmierne przeprosty łokci i kolan.
6. Kontroluj swoje ciało w lustrze, wróć uwagę na symetrię poszczególnych jego części.
7. Pamiętaj o oddechu, wdech w najłatwiejszej części ćwiczenia, wydech przy największym wysiłku.
Jak zacząć ćwiczenia po operacji skoliozy?
- Zacznij od jednego, prostego ćwiczenia.
- Wykonaj małą liczbę powtórzeń.
- Zaczekaj 2-3 dni.
- Jeśli po 2-3 dniach nie pojawi się ból, kontynuuj pierwsze ćwiczenie i dodaj kolejne.
- Postępuj analogicznie z kolejnymi ćwiczeniami.
Czy ból jest normalny?
Podczas ćwiczeń nie powinno się w ogóle odczuwać bólu. Jeśli pojawia się ból w stawach (plecach, szyi, biodrach, kolanach itp.), natychmiast należy przerwać ćwiczenia. Delikatny ból ćwiczonych mięśni po dwóch dniach jest całkowicie normalny. Natomiast nie powinny występować nasilone dolegliwości bólowe szyi czy ramion lub utrudnione chodzenie.
W takich przypadkach ćwiczenie mogło zostać nieprawidłowo wykonane, być zbyt obciążające lub nieodpowiednie w danym przypadku.
Przykładowe ćwiczenia po operacji skoliozy
1. Tilt/rolowanie miednicy w leżeniu na plecach
- Połóż się na plecach, ugnij kolana, ustaw stopy na szerokość bioder (biodra, kolana i stopy powinny znajdować się w jednej linii)
- Wciśnij kręgosłup w podłogę i przechyl miednicę w tył. Napnij mięśnie brzucha i delikatnie pośladki.
- Rozluźnij napięcie i zrelaksuj ciało.
Wykonaj 5 powtórzeń. W ciągu tygodnia zwiększaj liczbę powtórzeń do 10 w 2 seriach.
2. Unoszenie nogi na boku
- Połóż się na boku, zegnij dolną nogę, dolne ramię połóż pod głowę. Umieść górną rękę przed sobą, aby uzyskać stabilność.
- Napnij brzuch, stopę skieruj na siebie (flex).
- Podnieś górną nogę do wysokości biodra. Upewnij się, że miednica nie przechyla się do przodu.
Zacznij od 10 powtórzeń. Zwiększaj liczbę dochodząc do 3 serii po 30 powtórzeń.
3. Superman w klęku podpartym
- Ustaw się na podłodze w czworakach. Ustaw kolana pod biodrami a dłonie pod barkami. Głowa powinna być przedłużeniem Twoich pleców.
- Napnij brzuch.
- Powoli unieś wyprostowaną nogę. Jeśli czujesz się stabilnie wyciągnij przeciwną rękę do przodu.
- Upewnij się, że nie unosisz nogi zbyt wysoko, a biodra ustawione na tej samej wysokości.
Zacznij od 6 powtórzeń. Zwiększaj ilość ćwiczeń do 3 serii po 20 powtórzeń.
4. Deska na dłoniach
- Ustaw się na podłodze w czworakach. Ustaw kolana pod biodrami a dłonie pod barkami. Głowa powinna być przedłużeniem Twoich pleców.
- Unieś kolana z maty i odepchnij stopy do tyłu, prostując ciało i wciskając palce stóp w matę. Upewnij się, że stopy są ustawione na szerokość bioder.
- Pamiętaj o aktywacji mięśni brzucha i pośladków.
- Trzymaj biodra uniesione i kontroluj czy nie opadają zbyt nisko, pogłębiając lordozę lędźwiową.
Zacznij od 3 powtórzeń do 10 sekund. Zwiększaj stopniowo czas utrzymania pozycji, dochodząc do 1 min.
Powrót do uprawiania sportu po operacji.
Zanim będzie możliwy powrót do sportu, kręgosłup musi ulec zrośnięciu się. Twój lekarz przeprowadzający zabieg może jedynie określić, w jakim czasie jest możliwy powrót do określonych ćwiczeń i aktywności.
Często pojawiają się różne sprzeczne opinie na temat ćwiczeń po operacji skoliozy. Zależy nam, żeby pacjenci wrócili do sprawności i aktywności w bezpieczny sposób. Zachęcamy do regularnych wizyt u fizjoterapeuty, który zaleci odpowiednie ćwiczenia, przygotuje tkanki do aktywności oraz oceni poprawność wykonywanych ćwiczeń.
Korzyści z aktywności po operacji skoliozy są nie do przecenienia.
Informacje podane w tekście są przeznaczone do celów edukacyjnych, nie zastępują porady medycznej u lekarza ani fizjoterapeuty. Ćwiczenia nie są pozbawione ryzyka, a ten lub inny program może skończyć się kontuzją. Jeśli w dowolnym momencie ćwiczeń jest odczuwalny dyskomfort lub ból należy natychmiast przerwać ćwiczenia i skonsultować się z lekarzem.
