Moja babcia zawsze powtarzała, że pulchne dziecko to zdrowe dziecko. Patrząc na uśmiechniętego brzdąca z uroczymi fałdkami trudno się z tym nie zgodzić. Zwłaszcza kiedy babcia umila wizyty słodyczami czy pysznymi wypiekami. Jednak trzeba pamiętać o tym, że w pewnym wieku nadmierna masa ciała staje się problemem zdrowotnym. Konsekwencje otyłości dzieci i młodzieży dotyczą całego organizmu i zostają z dzieckiem na stałe. Od jakiegoś czasu często słyszy się o rosnącym problemie otyłości wśród dzieci i młodzieży.
Otyłość wśród polskich dzieci
Wzrost otyłości w ostatnich latach.
Jak wynika z badań przeprowadzonych w 2016 roku otyłość i nadwaga występuje już u 10% dzieci w wieku 1-3 lat. Co trzeci 8-latek zmaga się z tym problemem, a w grupie wiekowej 10-16 latków będzie to co piąte dziecko. Z badań przeprowadzonych w 2018 r. wynika, że nadwaga bądź otyłość dotyczy 29,7% chłopców i 14,3% dziewcząt w wieku 11-15 lat.
World Obesity Federation dobitnie pokazuje tempo przyrostu masy ciała u dzieci na przestrzeni lat. Wskazuje też, że do 2030 roku w Polsce będzie żyło prawie milion otyłych dzieci.
Dzieci otyłe mierzą się z wieloma problemami zdrowotnymi.
Problem nadwagi widoczny jest nie tylko w liczbach, ale również w naszych gabinetach. Jest to niepokojące nie tylko ze względu na ryzyko rozwinięcia chorób układu krążenia czy cukrzycy, ale też z powodu wpływu nadmiernej masy ciała na postawę ciała. A to, jak ona ukształtuje się w okresie wzrostu, pozostanie z nami do końca życia (nawet jeśli nadmiarowe kilogramy znikną). Musimy pamiętać o tym, że konsekwencje otyłości u dzieci są niestety długofalowe. Dlatego tak ważne jest stosowanie diety u dziecka z nadwagą jak najszybciej. Pamiętajmy o tym, że dobór diety powinien być poprzedzony badaniami i skonsultowany ze specjalistą.
Wady postawy jako konsekwencja otyłości dzieci
Pacjenci otyli najczęściej zmagają się z kilkoma wadami w obrębie kończyn dolnych i kręgosłupa. Po pierwsze z płaskostopiem, czyli nieprawidłowym wysklepieniem stóp. Po drugie z koślawością kolan, która występuje aż u 66% dzieci z nadwagą. Kolejnym problemem jest nieprawidłowe ustawienie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej. Spłycenie kifozy i pogłębienie lordozy rośnie wraz ze wzrostem ilości tkanki tłuszczowej u dzieci. Zbyt duża lordoza występuje aż u 70% dzieci z nadwagą. Kifoza i lordoza to krzywizny, które są potrzebne zwłaszcza do amortyzacji kręgosłupa. Jednak ani ich pogłębienie, ani spłycenie nie jest korzystne dla naszego zdrowia.
Sposoby na otyłość dzieci i zapobieganie jej konsekwencjom
Pewnie nie muszę przekonywać o tym, że z otyłością walczyć trzeba! Kluczowe jest znalezienie przyczyny oraz zdiagnozowanie skutków. Podstawą leczenia jest zmiana trybu życia całej rodziny. Oprócz jedzenia wspólnych, zbilansowanych posiłków, dobrym pomysłem jest aktywnie spędzony czas. Każdemu wyjdzie to na zdrowie, a przy okazji można uczynić z tej zmiany świetną zabawę. Zalecenia dotyczące wysiłku fizycznego dla dzieci w wieku 5-12 lat to 60 minut dziennie. Z tego przynajmniej 3 razy w tygodniu dzieci powinny angażować się w intensywną aktywność. Wydaje się, że to dużo, ale zastanówmy się, ile godzin dziennie dzieci spędzają z nosem w smartfonie albo przed komputerem? Wplecenie powrotu ze szkoły na piechotę lub na rowerze czy wspólnego spaceru z psem to dobry początek. Takie zmiany można wprowadzać stopniowo, bez wielkiej rewolucji i powoli zrobić z nich codzienny nawyk.
Podsumowując...
Narastający problem otyłości u dzieci i młodzieży ma wpływ na powstawanie wad postawy. Konieczna jest zatem profilaktyka rozwoju nadwagi w celu ograniczenia spustoszenia, które może uczynić i uniknięcia trwałych konsekwencji zdrowotnych.
Bibliografia:
- Weker H.: Polskie badania populacyjne u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych:PITNUTS – dzieci od 5-36 miesiąca życia. Konferencja „Czy to już epidemia otyłości w Polsce? Dynamika nadwagi i otyłości w cyklu życia – wyniki polskich badań populacyjnych u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych”, Instytut Matki i Dziecka i Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa; 2018.
- Stalmach M.: Polskie badania populacyjne u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych:COSI – Childhood Obesity Surveilance Initiative – 8-latki w badaniu WHO. Konferencja „Czy to już epidemia otyłości w Polsce? Dynamika nadwagi i otyłości w cyklu życia – wyniki polskich badań populacyjnych u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych”, Instytut Matki i Dziecka i Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa; 2018.
- Mazur J.: Polskie badania populacyjne u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych:HBSC – Health Behaviour in School-age Children – 11,13,15-latki. Konferencja „Czy to już epidemia otyłości w Polsce? Dynamika nadwagi i otyłości w cyklu życia – wyniki polskich badań populacyjnych u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych”, Instytut Matki i Dziecka i Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa; 2018.
- Aleksandra Bogucka, Anna Głębocka, Postawa ciała 9 – 12-letnich dzieci o zróżnicowanej względnej masie ciała wyrażonej wskaźnikiem BMI, Aktywność Fizyczna i Zdrowie, 12:11-17, 2017
- Agata Wawrzyniak i in., Wady postawy u dzieci i młodzieży jako jeden z głównych problemów w rozwoju psychosomatycznym, Pediatr Med Rodz 2017, 13 (1), p. 72–78
- Anna Brzęk i in., Body posture in children with obesity – the relationship to physical activity, Pediatr Endocrinol Diabetes Metab. 2016;22(4):148-155
- Grace O’Malley i in., Aktywność fizyczna i zabawa u dzieci otyłych.
