Większości z nas operacja skoliozy kojarzy się z usztywnieniem kręgosłupa. Istnieją jednak nowoczesne metody, które są możliwe do wykorzystania w przypadku konkretnych pacjentów. Jeżeli w przypadku skoliozy Twojego dziecka konieczna jest operacja, warto zapoznać się z dostępnymi opcjami.
Jaka operacja skoliozy jest najlepsza dla mojego dziecka?
Wybór sposobu leczenia skoliozy jest zależny od kilku czynników. Jedną z opcji leczenia jest zabieg operacyjny. Do niedawna złotym standardem w leczeniu operacyjnym skolioz była fuzja kręgosłupa (spondylodeza). Fuzja zasadniczo polega na biologicznym łączeniu sąsiadujących kręgów. Minusem tej procedury jest utrata ruchomości i elastyczności w zrośniętych częściach kręgosłupa. To potencjalnie może prowadzić do wykluczenia ze sportów i czynności wymagających gibkości tułowia.
Fuzja może nieść za sobą również skutki długoterminowe:
- chorobę zwyrodnieniową dysku,
- ból pleców,
- ból szyi.
Obecnie fuzja nie jest jedyną metodą operacji w przypadku zaawansowanej skoliozy.
W 2019 roku Agencja Żywności i Leków FDA (ang. Food and Drug Administration) zatwierdziła dwie metody operacji skoliozy bez fuzji:
- Tether
- ApiFix.
Te procedury zapewniają szybszą rekonwalescencję po operacji, mniejszą utratę krwi oraz szybszy powrót do sportu i ogólnej aktywności.
Jednak aby rozważać inne metody operacyjne, należy spełnić pewne warunki:
- dziecko nie może osiągnąć jeszcze dojrzałości kostnej (mówiąc prościej musi nadal rosnąć),
- kąt skrzywienia musi być optymalny do tego rodzaju zabiegu chirurgicznego.
Tethering kręgosłupa
VBT (ang. Vertebal body tethering), znana jest również jako “The Tether™”. Zabieg wykonuje się przez dojście boczne, dzięki czemu blizny po nacięciach ukryte są pod pachą. Te niewielkie nacięcia pozwalają na uniknięcie przecinania mięśni, na rzecz ich rozdzielenia. Za pomocą kamery chirurg obserwuje pole operacyjne. W kręgach umieszcza śruby, które łączy elastyczną linką. Napięcie linki stopniowo przywraca kręgosłup do osiowego ustawienia i eliminuje krzywiznę skoliozy.
Ten rodzaj operacji wskazany jest u pacjentów, którzy wciąż rosną. Trwała korekcja skoliozy jest uzyskiwana w czasie dalszego wzrostu.
Nadal trwają badania nad najlepszymi kryteriami kwalifikacji do wykonania tej operacji. Istotny jest czas dalszego wzrostu, oceniany na podstawie dojrzałości kostnej oraz elastyczność kręgosłupa. Możliwe powikłania związane z VBT obejmują: pęknięcie linki, nadmierną korekcję oraz możliwe dalsze leczenie operacyjne.
Jak w przypadku każdego zabiegu operacyjnego, mogą wystąpić pewne powikłania. W okresie okołooperacyjnym jest to infekcja, powikłania ze strony układu krążenia, oddechowego i nerwowego. W późniejszym okresie może być potrzebna rewizja, np. gdy dochodzi do przekorygowania skrzywienia, zerwania linki czy wymagane jest zwiększenie ilości kręgów poddanych zabiegowi. Może się też dojść do sytuacji, w której nie będzie odpowiedniej korekcji skrzywienia i należy poddać się zabiegowi usztywniającemu kręgosłup.
Apifix
Innym rodzajem operacji skoliozy bez fuzji jest Apifix (PDD- ang. Posterior Dynamic Device). Jest to korekcja dynamiczna, która jest wykonywana z dostępu tylnego przy użyciu wewnętrznego systemu usztywniającego Apifix.
Śruby chirurgiczne umieszczane są po wklęsłej stronie skrzywienia, na wierzchołkach łuku,
na górnych i dolnych kręgach. Następnie łączone są mechanizmem zapadkowym. Dzięki temu, skrzywienie jest korygowane bez zastosowania długiego zespolenia kręgosłupa. Korekcję uzyskuje się w czasie operacji, a chirurg może dalej wprowadzać zmiany w miarę upływu czasu za pomocą systemu zapadkowego.
Według wytycznych jest to procedura dedykowana pacjentom z elastyczną skoliozą idiopatyczną w klasyfikacji Lenkego 1 i 5.
Powikłania, jakie mogą wystąpić we wczesnym okresie operacyjnym to infekcja, powikłania ze strony układu nerwowego i oddechowego. W dalszej perspektywie może dojść do obluzowania śrub, zacięcia lub złamania pręta, co rodzi konieczność reoperacji.
Decyzja o rodzaju operacji skoliozy jest więc swego rodzaju kompromisem. Elastyczność, ale też pewna niepewność co do wyniku w przypadku operacji bez fuzji. Lub mniejsza ruchomość, ale bardziej przewidywalne, trwałe rozwiązanie w przypadku spondylodezy.
Mimo wszystko, wybór zabiegu bez fuzji jest dostępny tylko w określonych przypadkach.
Niechirurgiczne podejście do leczenia skoliozy jest nadal najbardziej preferowaną opcją. Długoterminowe konsekwencje interwencji chirurgicznych pozostają w dużej mierze nieznane.
