Przyszła wiosna i zmiana temperatury, po przegrzebaniu szafy okazuje się, że buty Twojego dziecka są już przymałe. No nic czeka Was wycieczka do obuwniczego….A może but jest na styk i masz wątpliwości czy to już czas na nowe obuwie czy prześmiga jeszcze w starych? A może buty po siostrze, bo „prawie nienoszone” a poza tym to przecież tylko na chwile?Jak wybrać buty dla dziecka i czy niewłaściwy but może zrobić krzywdę rozwijającej się stopie? Czy obuwie powinno być nowe? Jak odpowiednio dobrać buty dla dziecka?
Przede wszystkim ruch!
Zacznijmy od tego, że tym czego potrzebuje nasze całe ciało, a tym samym też i stopa jest ruch. Dlatego bardzo ważne jest żeby dziecko dużo czasu spędzalo boso. Oczywiście znamy realia przedszkolne i szkolne. Mam na myśli sytuacje, w których da się to w ten sposób zorganizować.
Pamiętajmy też, że pierwsze buciki kupujemy dziecku, kiedy ono samodzielnie wychodzi na dwór…nawet jeżeli stawia pierwsze kroczki w domu przy meblach a na spacery jeździ w wózku to nie ma sensu zakładać butów do wózka – jak to mówią babcie „żeby przyzwyczaić”. Stopa musi mieć możliwość ruchu, a stopa trenuje o wiele wcześniej niż dziecko postawi pierwsze kroki. Niestety w obuwiu ma bardzo utrudnione zadanie.
Dobierz buty dla dziecka w 10 krokach.
- Zwróć uwagę na podeszwę w bucie.
Podeszwa w dziecięcych butach powinna być elastyczna i giętka. Niestety, bardzo dużo butów na rynku ma grube, twarde podeszwy. Warto potestować podeszwy. Spróbować je zgiąć – muszą zginać się w obrębie przodostopia (czyli mniej więcej przedniej połowie). A tak naprawdę najlepiej jakby były giętki na całej swojej długości. Powinno być też możliwe skręcenie podeszwy, aby stopa miała możliwość swobodnych ruchów we wszystkich płaszczyznach.
2. Sprawdź zapiętek w bucie.
Zapiętek w butach dla dzieci wbrew obiegowej opinii nie powinien być sztywny, ale powinien „otulać” piętę dziecka. Czyli powinna być stabilna, ale nie całkiem usztywniona, ponieważ musi ona mieć możliwość ruchu wraz z całą stopą podczas chodu.
Nie używaj butów ortopedycznych i wkładek "profilaktycznie".
3. Buty nie powinny “profilaktycznie” obejmować stawu skokowego.
Wielu naszych pacjentów przychodzi z zaleceniem butów nad kostkę np. kapci do przedszkola czy butów na dwór. Tak naprawdę bardzo rzadko są takie wskazania. Musimy pamiętać o tym, że w czasie rozwoju dziecka występują okresy fizjologicznej koślawości. Przez rodziców jest to często rozpoznawane jako płaskostopie lub koślawość. Niestety wkładając stopę w taki bucik, ta koślawość niestety się utrwala. Stopa nie może pracować i wykształcić prawidłowego ustawienia. W tym artykule dowiesz się więcej o przyczynach płaskostopia. Wysokie buty wybierajmy tylko ze względu na pogodę!
4. Nie kupuj profilowanej wkładki.
Stopa małego dziecka jest wyposażona w podściółkę tłuszczową. Ma ona funkcje ochronne oraz zwiększa powierzchnię, którą stopa naciska na podłoże. Jeżeli dziecko nie ma zleconych wkładek przez ortopedę lub fizjoterapeutę wystarczająca jest płaska, fabryczna wkładka. But nie powinien mieć profilowanych wkładek ani żadnych fałdek czy zgrubień na swojej powierzchni. Należy też uważać na wystające szwy we wnętrzu buta – tak aby nic nie uwierało delikatnej stopy dziecka. Kiedy dziecko jest starsze stopa również nie potrzebuje profilaktycznie stosowanych wkładek korekcyjnych.
Jeżeli zależy Ci na profilaktyce, to dobrym pomysłem będzie wdrożenie ćwiczeń, które pomagają kształtować zdrową stopę.
Długość, tęgość i wysokość. Pamiętaj, że stopa ma trzy wymiary.
5. Dobierz odpowiednią długość wkładki.
Moja mama miała patyczek za pomocą którego sprawdzała długość buta w sklepie. Jeżeli mogła wziąć mnie ze sobą to następnie te buty przymierzałam. I to jest świetna metoda. Jeżeli dziecko nie może jechać z Tobą do sklepu albo kupujesz buty mocno zabudowane (np. zimowe) warto zrobić obrys stopy do tej długości dodać 0,6 – 1 cm. Należy pamiętać, że stopa dziecka rośnie 1mm na miesiąc (u dziecka rozpoczynającego nauke chodzenia jest to 1,5 mm miesięcznie). Poza tym palce w fazie podporu (czyli w trakcie chodu kiedy stopa stoi na podłożu) potrzebują miejsca, żeby przesunąć się do przodu. Jeżeli tego miejsca im zabraknie może doprowadzić to do deformacji stopy. Warto więc pamiętać o tym zapasie i nie zakładać dziecku butów, w których dotyka palcami do czubka buta.
6. Istotna jest również szerokość/tęgość buta
Jest to cecha, o której niestety często się zapomina. Obecnie jest już coraz łatwiej kupić buty o różnej tęgości. A jak wiemy stopy rożnia się bardzo miedzy sobą. Tęgość tak samo jak długość również zmienia się pod wpływem obciążenia stopy. Dlatego tak ważne jest stworzenie obrysu na stojąco. Bardzo ważna jest też szerokość czubków buta. But nie powinien się zwężać w obrębie palcow. Bardzo ważne jest aby dziecięce paluszki miały dużo miejsca, aby nie prowadzić do ich deformacji. W standardowym bucie ze zwężonym czubkiem palce są mocno ściśnięte, nie mówiąc już o braku możliwości ruchu.
Na jakie parametry techniczne zwrócić uwagę w doborze butów dla dziecka.
7. Zwróć uwagę na wagę butów.
Jeżeli buty są za ciężkie mięśnie dziecka nie radzą sobie z dodatkowym ciężarem i skutkuje to często nieprawidłowym ustawieniem stóp w czasie chodu np. ustawianiem stopy do środka, albo krótszym krokiem i słabą pracą mieśni które stabilizaują miednicę.Pamiętajmy, ze dziecko musi też czuć się wygodnie i chcieć chodzić w danych butach. Co nam po świetnych bucikach, które leżą w przedpokoju?
8. Idź na zakupy popołudniu.
Stopa dziecka może być nawet o 4% większa niż rano
9. Przymierz dziecku obydwa buty z pary.
– tak jak już wspomniałam nikt nie jest symetryczny. Ja mam np. 0,4 cm różnicy długości między stopami (to praktycznie jeden rozmiar). Przy testowaniu w sklepie pamiętaj, żeby zawsze dziecko założyło oba buty z pary. Zawsze wybieraj rozmiar dla dłuższej stopy.
10. Wybierz wygodne, ale też odpowiednie zapięcie.
Sam sposób zapinania nie ma aż takiego znaczenia, jest to już kwestia praktyczna. Ważne, aby but nie był ani za luźny ani za ciasny, ponieważ może to wpłynąć na chód. Zwróć również uwagę na wysokość podbicia stopy dziecka, nie każdy but będzie pasował również w tym wymiarze.
Zaufaj fizjoterapeutom i wybierz dziecku odpowiednie buty.
Stopy oraz chód dziecka kształtują się mniej więcej do 7-8 roku zycia. Do tej pory trzeba szczególnie zwracać uwagę na te wszystkie zalecenia. Przynajmniej do tego czasu. Pamietajmy też o tym, żeby na własną rękę albo za namową koleżanki nie stosować specjalistycznego obuwi. Nie jest też dobrym pomysłem włożenie takiej plastycznej stopy do buta po starszej siostrze czy kuzynie. Każda stopa jest inna, długość nie jest jedynym parametrem, który ją opisuje. Wprowadzając buty już wygniecione przez inne dziecko narażamy nasze na wprowadzenie stopy w nieprawidłowe ustawienie. Źle dobrane obuwie może wyrządzić naprawdę dużo szkody kształtującym się stopom. A im starsze dziecko tym trudniej jest wyprowadzić stopę z nieprawidłowego ustawienia.
Pamiętajmy też o tym, że kiedy nie ma potrzeby nie każmy dziecku zakładać butów. Dajmy stopom swobodę i możliwość odczuwania różnych powierzchni. Wtedy damy jej najlepszą możliwość rozwoju!
Bibliografia:
- Franklin S, Grey M, Heneghan N, Bowen L, Li F, Barefoot vs common footwear: A systematic review of the kinematic, kinetic and muscle activity differences during walking; Gait Posture. 2015 Sep;42(3):230-9
- Wegener C, Hunt A, Vanwanseele B, Burns J, Smith R, Effect of children’s shoes on gait: a systematic review and meta-analysis; J Foot Ankle Res. 2011.
- Hollander K et al, Motor skills of children and adolescent are influenced by growing up barefoot or shod, Frontiers in Pediatrics Vol.6: 1-6.
- Blog www.bosastopka.pl
